Zal de energietransitie van Zuid-Korea kernenergie omvatten?

De kerncentrale van Ulchin zal niet snel worden gesloten, hoewel president Moon had gehoopt het aandeel van kernenergie in Korea te verminderen (Foto door IAEA,bewerkt, CC BY-SA 2.0)

Van Yi hyun kang, Energietransitie.

Vorige maand was er verrassend nieuws van het Koreaanse schiereiland. Eerst kwamen Kim Jong-un van Noord-Korea en Moon Jae-in, de Zuid-Koreaanse president, overeen om voor het eerst in tien jaar een topontmoeting te houden. Kort daarna stelde Kim Jong-un een gesprek met Trump voor en Trump accepteerde het! Dit is een belangrijke verandering ten opzichte van de dreiging met een nucleaire oorlog van vorig jaar.

Maar terwijl de wereld aandacht besteedt aan de kernwapens van Noord-Korea, zijn er interessante ontwikkelingen gaande in de energiesector van Zuid-Korea. Deze kant van het Koreaanse schiereiland komt echter niet vaak in het internationale nieuws.

Energie in Zuid-Korea

In mei vorig jaar werd president Moon verkozen na de impeachment van de vorige president, gedreven door vreedzame protesten tegen corruptie. Moon beloofde in alle opzichten een ander beleid te voeren dan de vorige president. Een van zijn beloften was om van Zuid-Korea een kernwapenvrij land te maken en het aandeel van hernieuwbare energie tegen 2030 te verhogen tot 20% van de energiemix.

Zuid-Korea blijft sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen en kernenergie. De elektriciteitsmix bestaat momenteel voor 40% uit steenkool, 30% uit kernenergie, 22% uit aardgas en 4% uit hernieuwbare energie. Met 24 reactoren in werking heeft Zuid-Korea de hoogste dichtheid van kerncentrales van de landen met meer dan tien reactoren.

De regering lijkt een sterke politieke wil te hebben om van kernenergie af te stappen. De oudste kerncentrale (Kori 1) is afgelopen juni definitief gesloten. Tijdens de ceremonie hield president Moon een toespraak waarin hij aankondigde dat plannen voor nieuwe kerncentrales zullen worden geannuleerd, dat de levensduur van bestaande kerncentrales niet zal worden verlengd en dat oude kerncentrales zo snel mogelijk zullen worden gesloten.

De eerste stap was het stopzetten van de bouw van twee kerncentrales (Shin-Kori 5 en 6) die zich nog in de beginfase bevonden. Er is nu echter bijna een jaar verstreken en de energietransitie van Zuid-Korea wordt nog steeds voortgezet met die twee kerncentrales in aanbouw. Wat is er gebeurd?

Tegenreactie op uitfasering kernenergie

Kort nadat de regering de bouw had stopgezet, kreeg zij te maken met verzet van nucleaire wetenschappers en de tegenpartij. De regering stelde voor een burgercomité op te richten om het proces democratisch te maken. 471 mensen die willekeurig telefonisch werden benaderd en besloten lid te worden van het comité, voerden gesprekken met deskundigen en belanghebbenden van beide zijden. Drie maanden later, tijdens hun laatste zitting, stemde het comité over de vraag of de bouw van de twee kerncentrales moest worden voortgezet of niet. Het resultaat was: 59,5% stemde voor de hervatting van de bouw, terwijl 40,5% tegen was. Het interessante punt was dat het percentage voorstanders hoger was dan bij het begin van de commissie. Hoewel de meerderheid van de deelnemers het ermee eens was het aandeel van kernenergie in de toekomst te verminderen, was 45% het ermee eens het te handhaven of zelfs te verhogen. Het comité beval de regering dan ook aan om de bouw van kerncentrales te hervatten, wat de regering ook heeft gedaan.

De conclusie van het burgercomité kan voor veel mensen, vooral in Duitsland, als tamelijk schokkend worden ervaren. Veel milieuactivisten in Zuid-Korea waren ook verrast omdat de anti-kernenergiebewegingen sterker leken te zijn geworden na de ramp in Fukushima in buurland Japan.

De conclusie van de commissie impliceert echter de bijzondere uitdaging waarvoor de energietransitie van Zuid-Korea zich gesteld ziet. De algemene opinie in Korea steunt de handhaving van het aandeel van kernenergie in de energiemix, ook al zegt de president, die door massale protesten aan de macht is gekomen, dat hij van Zuid-Korea een kernvrij land wil maken.

Waarom zijn de Koreanen voorstander van kernenergie?

Kernenergie wordt al lange tijd gezien als goedkope en efficiënte energie die de economische groei van Korea zal bevorderen. In het kader van het plan voor groene groei heeft de Koreaanse regering kernenergie strategisch gepromoot door te proberen contracten te krijgen voor de bouw van kerncentrales in andere landen, als een manier om Koreaanse technologie te exporteren.

Er zijn machtige belangengroepen opgericht in de nucleaire industrie. Hoewel de nieuwe regering zich probeert los te maken van de erfenis van de vorige regering, is het voor de grote Zuid-Koreaanse partijen bijna onmogelijk om in te gaan tegen het streven naar economische ontwikkeling. Nucleaire technologie wordt beschouwd als een symbool van prestatie. Bovendien zijn veel mensen bezorgd dat de elektriciteitsrekeningen zullen stijgen tijdens de energietransitie, ook al zijn de elektriciteitsrekeningen in Zuid-Korea relatief goedkoop.

De Koreaanse regering dringt nog steeds sterk aan op een energietransitie. Volgens het^8e Basisplan voor de vraag naar en het aanbod van elektriciteit, dat afgelopen december werd aangekondigd, zal Zuid-Korea het aandeel van kernenergie geleidelijk terugbrengen van 30% tot 23,9% in 2030. Het aandeel zal echter groter blijven dan dat van hernieuwbare energie (20%).

Hoe lang zal kernenergie blijven bestaan in Korea? Dat is een moeilijke vraag voor zowel Noord- als Zuid-Korea. Er is hoop; er zijn steeds meer basisbewegingen voor hernieuwbare energie. Het milieubewustzijn is toegenomen en de bezorgdheid over kernenergie is groter geworden. Als belangengroepen voor hernieuwbare energie meer macht krijgen in de energie-industrie, kunnen zij de energietransitie in Zuid-Korea zonder kernenergie versnellen.

_____________

Blijf op de hoogte! Beste ideeën voor energie-efficiëntie en energietransitie...

Over de auteur

YI HYUN KANG is promovendus aan de School of Governance, Technische Universiteit München, voormalig journalist bij Pressian, een Koreaanse online krant. Ze is geïnteresseerd in klimaatverandering, water en beleidsveranderingen.