Beleid en regelgeving

Het IEA-rapport Energy Efficiency 2023 roept op tot een verdubbeling van de wereldwijde inspanningen op het gebied van efficiëntie tot 4% per jaar om de netto nuldoelstellingen te halen, en benadrukt de aanzienlijke regionale vooruitgang, het potentieel voor het creëren van banen en de noodzaak van een transformatieve verschuiving in de industrie, ondersteund door robuust beleid en investeringen.

De IEA 2023 Net Zero Roadmap update schetst stappen voor een 1,5°C-gerichte energietransitie, met de nadruk op een snelle inzet van schone energie en innovatie. Het stelt belangrijke mijlpalen voor 2030 vast, waaronder het verdrievoudigen van hernieuwbare energie, het verbeteren van de efficiëntie, het verhogen van de verkoop van elektrische voertuigen en het verminderen van de methaanuitstoot. Wereldwijde samenwerking en investeringen zijn cruciaal.

De Europese Unie bevordert de digitalisering van haar energie-infrastructuur door middel van 10 belangrijke initiatieven op het gebied van gegevensinteroperabiliteit, netwerkbeheer, cyberbeveiliging, energie-efficiëntie en empowerment van consumenten ter ondersteuning van haar klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050. Deze initiatieven zijn gericht op het creëren van een geïntegreerd, duurzaam energiesysteem dat hernieuwbare energie integreert en innovatie aanmoedigt, terwijl tegelijkertijd wordt geworsteld met standaardisatie en snelle digitale innovatie-uitdagingen.

Europa is wereldleider geworden op het gebied van hernieuwbare energie, heeft de REPowerEU-doelstellingen overtroffen en de Russische import van fossiele brandstoffen verminderd. Beleidskaders en investeringen hebben de groei van hernieuwbare energie gestimuleerd, maar uitdagingen zoals hoge energiekosten en hindernissen in de regelgeving blijven bestaan. Internationale samenwerking is essentieel voor verdere vooruitgang.

De AI-wet van de EU introduceert een op risico gebaseerde AI-regelgeving, waarbij praktijken met een hoog risico worden verboden en strenge eisen worden gesteld aan marktplaatsing. De wet bevat verplichtingen voor zowel binnen de EU gevestigde als buitenlandse entiteiten die van invloed zijn op EU-burgers en creëert een bestuurskader voor consistente toepassing, waarbij ethische en betrouwbare AI-ontwikkeling wordt gestimuleerd door middel van gedetailleerde normen en codes voor beste praktijken. Aanzienlijke boetes zorgen ervoor dat de regelgeving wordt nageleefd, terwijl op maat gemaakte bepalingen innovatie in het MKB ondersteunen. Dit alles heeft gevolgen voor brede sectoren, waaronder energie, waar door AI aangedreven efficiëntie naleving van deze nieuwe regelgeving vereist.

De AI-wet van de EU introduceert een risicogebaseerd kader voor AI, waarbij eisen worden gesteld aan systemen met een hoog risico en naleving wordt afgedwongen. De wet gaat in op het potentieel van AI voor energieoptimalisatie en benadrukt de grondrechten, veiligheid en een mensgerichte benadering, waarbij het IEA de rol van AI bij het behalen van duurzaamheidsdoelen benadrukt.

Richtlijn (EU) 2023/1791 verplicht tot een minimale energiebesparing van 11,7% tegen 2030, met specifieke doelstellingen voor sectoren en lidstaten. De richtlijn legt de nadruk op efficiëntie in de publieke sector, renovaties van gebouwen en empowerment van consumenten, en schept een kader voor duurzaam energiegebruik en pakt energiearmoede aan met maatregelen voor handhaving en financiering.

Het mkb, met 98,9% van de Europese bedrijven, is samen goed voor 13% van de energievraag en biedt dus een aanzienlijk potentieel voor energie-efficiëntie. Belemmeringen zijn onder meer financiële beperkingen en een gebrek aan energiebeheer. Ondersteunend beleid en op maat gemaakte programma's kunnen efficiëntieverbeteringen stimuleren, waardoor het mkb een belangrijke rol kan spelen bij het behalen van de energiedoelstellingen van de EU.

Het programma 2024 van het Rassemblement National geeft prioriteit aan nationalistisch beleid, met de nadruk op kernenergie, waardoor de ontwikkeling van hernieuwbare energie mogelijk wordt belemmerd. De focus van het programma op traditionele energiebronnen kan leiden tot wijzigingen in de regelgeving, wat het vertrouwen van investeerders en de afstemming van Frankrijk op de EU-doelstellingen kan aantasten. Dit kan leiden tot spanningen met de EU, minder financiering en een vertraagde energietransitie.