5 Strategieën voor gelijktijdige beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering

5 Strategieën voor gelijktijdige beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering

Klimaatmaatregelen vallen vaak uiteen in een van de volgende twee strategieën: mitigatie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen of uit de atmosfeer te verwijderen, enaanpassing om systemen en samenlevingen aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Deze tweedeling heeft geleid tot de verkeerd geïnformeerde opvatting dat het aanpakken van de klimaatverandering betekent datofwel mitigatie ofwel aanpassing moet worden nagestreefd.

Deze tweedeling werkt contraproductief en is gevaarlijk, vooral voor kustdorpen, boeren, kleine eilandstaten en andere gemeenschappen die aan de frontlinie van de klimaateffecten staan. De realiteit is dat aanpassing en mitigatie twee zijden van dezelfde medaille zijn. In feite bestaan er al methoden en technologieën om zowel de klimaatverandering tebeteugelen als de gevolgenervan op te vangen.

Het is niet altijd mogelijk of praktisch om uitsluitend te werken aan acties die zowel aanpassings- als mitigatiemaatregelen zijn. Evenmin zijn deze maatregelen een wondermiddel om de klimaatcrisis op te lossen. Eenvoudig gezegd moeten regeringen en gemeenschappen dergelijke maatregelen nemen wanneer dat zinvol is. Hieronder volgen vijf oplossingen die de klimaatverandering kunnen indammen en ons tegelijkertijd kunnen helpen de gevolgen ervan op te vangen:

1. Bescherm kustmoerassen

Kwelders, mangroven en zeegrassen zijn unieke kustecosystemen die dienen als natuurlijke waterfiltersystemen en mariene habitats. Ze beschermen de kust tegen zeespiegelstijging door stormvloeden en overstromingen te bufferen, en slaan tonnen koolstof op in hun wortels en bodems. Mangrovebossen houden momenteel het equivalent vast van meerdan twee jaar wereldwijde emissies, die in de atmosfeer zouden vrijkomen en de effecten van klimaatverandering zouden verergeren als deze bossen worden vernietigd.

Een toename van beschermde kustwetlands en het herstel van ongeveer 40% van de wereldwijde dekking van het ecosysteem tegen 2050 zou één gigaton_CO2 per jaar - meer dan driejaar aan emissies - kunnen verminderen. Bij de inspanningen om kustwetlands in stand te houden moeten de plaatselijke gemeenschappen worden betrokken die voor hun huis en levensonderhoud van deze ecosystemen afhankelijk zijn. Landen als Fijien Papoea-Nieuw-Guineahebben succesvolle ervaringen opgedaan met instandhouding en educatie op gemeenschapsbasis om deze wetlands te beheren en de ontwikkeling van de omliggende gemeenschappen te ondersteunen.

2. 2. Bevorderen van de voordelen van duurzame agroforestry

Aangezien veranderingen in landgebruik door bosbouw en landbouw verantwoordelijk zijn voorbijna 25% van de antropogene broeikasgasemissies, is het duidelijk dat de huidige landbeheersystemen moeten veranderen. Bij agroforestry worden diverse bomen of struiken gecombineerd met gewassen en vee. Met name weilanden met bomen kunnen vijftot tien keer meer koolstof vastleggen dan boomloze gebieden van dezelfde grootte. Landbouwers kunnen ook productiever zijn door tegelijkertijd gewassen te telen en vee te houden, en daarbij aanzienlijk minder land te gebruiken. Diversificatie van gewassen en veeteelt op deze gronden kan de landbouwers extra inkomstenbronnen opleveren en de risico's van klimaatverandering en onvoorspelbaar weer voor hun levensonderhoud verminderen. Uitbreiding van het gebruik van deze methode tot 554 miljoen hectare wereldwijd, waarvoor naar schatting een investering van $ 41,6 miljard nodig is, zou boeren kunnen helpen om $ 699 miljard aan financiële winst uit inkomstendiversificatie te halen.

3. 3. Decentraliseer de energiedistributie

Klimaatschommelingen zullen een negatieve invloed hebben op de infrastructuur voor elektriciteitstransmissie en -distributie in de betrokken landen. Tegelijkertijd nemen door ontwikkeling en bevolkingsgroei de vraag naar energie en het energieverbruik toe. Gecentraliseerde energiesystemen - met grote elektriciteitscentrales en infrastructuur die over lange afstanden met elkaar verbonden zijn - zijn kwetsbaarder voor klimaatverandering omdat onderbrekingen op één punt in het systeem gevolgen kunnen hebben voor het hele netwerk.

Gedecentraliseerde systemen - vaak aangedreven door hernieuwbare energie, met kortere transmissielijnen en kleinere distributiegebieden - zijn beter bestand tegen de klimaatverandering. In het geval van een ramp wordt een gemeenschap met een eigen gedecentraliseerde energievoorziening niet getroffen door stroomuitval in andere gebieden. Kleinere, beter beheersbare energiebronnen kunnen ook sneller herstellen van rampen. Koolstofarme technologieën zoals zonnepanelen en batterijen kunnen ook betrouwbare, schone energie leveren aan kritieke diensten, zoalsziekenhuizen in afgelegen gebieden die nog niet op het net zijn aangesloten of vaak te kampen hebben met stroomuitval.

4. 4. Landrechten van inheemse volkeren veiligstellen

Inheemse en lokale gemeenschappen beherenbijna 50% van het land op aarde, waarvan zo'n 2,5 miljard mensen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Deze gemeenschappen hebben de aanpassingsbeginselen generaties lang op hun land toegepast en daarbij een grote hoeveelheid traditionele kennis ontwikkeld die anderen kan helpen te begrijpen hoe zij zich aan een veranderende omgeving kunnen aanpassen.

Bovendien ligt het ontbossingspercentage op plaatsen waar inheemse volken wettelijke rechten op hun land hebben, ten minste twee keer lager dan in soortgelijke gebieden zonder veilig eigendomsrecht, zoals blijkt uit Bolivia, Brazilië en Colombia. Inheemse volkeren en lokale gemeenschappen hebben bossen beschermd die eenkwart van alle bovengrondse koolstof in tropische bossen bevatten. Toch bezitten deze gemeenschappen wettelijk minderdan een vijfde van dit land. Het veiligstellen van de rechten van inheemse bevolkingsgroepen zal ervoor zorgen dat zij hun land kunnen behouden, natuurlijke hulpbronnen kunnen beschermen en hun bestaansmiddelen beter kunnen handhaven met het oog op de klimaatverandering.

5. 5. Massavervoer verbeteren

Het wegvervoer is verantwoordelijk voor 72%van de wereldwijde transportgerelateerde emissies, een percentage dat zal blijven stijgen tenzij er meer koolstofarme transportopties beschikbaar en toegankelijk worden. De vervoersinfrastructuur is ook uiterst kwetsbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering, zoals stormen en extreme hitte. Verstoringen van het netwerk als gevolg van extreme weersomstandigheden zullen mensen met een laag inkomen en andere kwetsbare stedelijke bevolkingsgroepen, die minder mobiliteitsopties hebben, onevenredig hard treffen. Een veerkrachtig, koolstofarm openbaar vervoer pakt beide uitdagingen aan.

Door het stedelijk openbaar vervoer tegen 2050 met 40% uit te breiden, kan het aantal auto's op de weg naar verwachting dalen en kan 6,6gigaton koolstofuitstoot worden vermeden. Door het openbaar vervoer aan te passen en zo te ontwerpen dat het bestand is tegen klimaatrisico's zoals natuurrampen, de stijging van de zeespiegel of extreme hitte, zijn deze vervoersopties op lange termijn veilig en betrouwbaar. Deze verbeteringen kunnen het gebruik beïnvloeden en de toekomstige groei beter opvangen.

Steden als Romeen Buenos Aireshebben aanvullende aanpassingsmaatregelen genomen, zoals het hittebestendig maken van bussen en het vergroenen van haltes en routes, om het woon-werkverkeer te verbeteren. Meer openbaar vervoer heeft ook als bijkomend voordeel dat het de verkeerscongestie verlicht, het aantal ongevallen en verkeersdoden terugdringt en de luchtkwaliteit verbetert.

Prioriteren van klimaatoplossingen die multitasken

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van klimaatmaatregelen die tegelijkertijd gericht zijn op aanpassing en mitigatie. Er bestaan er nog veel meer en deze zijn geschikt voor verschillende sectoren, ecosystemen, landen en gemeenschappen. De klimaatcrisis is enorm en urgent. Gezien de beperkte financiering, middelen en aandacht die aan de oplossing ervan kunnen worden besteed, moeten beleidsmakers prioriteit geven aan dergelijke geïntegreerde inspanningen.

Auteur: Isabella Suarez

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op Wereld Instituut voor Hulpbronnen.