Opleiding, ontwikkeling van bedrijfsbeleid en energie-audits, sleutels tot het succes van energie-efficiëntiemaatregelen in het mkb

Opleiding, ontwikkeling van bedrijfsbeleid en energie-audits, sleutels tot het succes van energie-efficiëntiemaatregelen in het mkb

Opleiding, ontwikkeling van bedrijfsbeleid en energie-audits, sleutels tot het succes van energie-efficiëntiemaatregelen in het MKB

Mariana Fernández, directeur Communicatie en Opleiding bij Duurzame Innovaties en hoofd Communicatie voor het SPEEDIER-project 04/11/2021

DEESME, E2DRIVER, ICCEE, INNOVEAS, SMEmPower Efficiency, SPEEDIER en Triple-A benaderen, vanuit verschillende invalshoeken, het probleem van de implementatie van energie-efficiëntiemaatregelen in het MKB in Europa. Zij hebben echter allemaal, in verschillende onderzoeken door middel van interviews, focusgroepen en documentaire analyse, gemeenschappelijke punten geïdentificeerd die hen in staat hebben gesteld te werken aan een globale aanpak, die verhelderend is voor de besluitvorming om de effectieve uitvoering van energie-efficiëntiemaatregelen in Europa te helpen verbeteren.

Krachtensartikel 8 van de Europese richtlijn betreffende energie-efficiëntie (EED) moeten de lidstaten nationale stimuleringsmaatregelen vaststellen om het mkb te helpen energieaudits uit te voeren. Aangezien het mkb 99,98% van de Europese bedrijven uit maakt en verantwoordelijk is voor ongeveer 13% van de totale energievraag, is het duidelijk dat het een enorm potentieel heeft om energie te besparen en bij te dragen tot het vermogen van de EU27 om haar collectieve doelstellingen in het kader van de EED, namelijk een verbetering van de energie-efficiëntie met 32,5% tegen 2030, te verwezenlijken. Tot dusver is weinig van dit potentieel gerealiseerd, zoals blijkt uit diverse studies waarin wordt geraamd dat slechts 25% van de kleine en middelgrote ondernemingen in Europa een energieaudit heeft laten uitvoeren en uit een reeks onderzoeken waarin belemmeringen worden genoemd zoals gebrek aan tijd, interne deskundigheid, financiering en de lage prioriteit van energie-efficiëntie in vergelijking met andere bedrijfsbehoeften. Krachtens artikel 8 moeten grote ondernemingen om de vier jaar een energieaudit uitvoeren, maar uit een recente studie blijkt dat slechts 11% van de grote ondernemingen die een audit uitvoeren, van plan zijn ook maar één van de aanbevelingen uit te voeren, waarbij twee op de vijf ondernemingen een gebrek aan financiering of financiële middelen als dwingende reden aanvoeren.

In deze context werkt een groep projecten die in het kader van het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 worden gefinancierd, aan het wegnemen van deze belemmeringen en ervoor zorgen dat de doelstellingen van artikel 8 inderdaad haalbaar zijn.

DEESME, E2DRIVER, ICCEE, INNOVEAS, SMEmPower Efficiency, SPEEDIER en Triple-A benaderen, vanuit verschillende invalshoeken, het probleem van de uitvoering van energie-efficiëntiemaatregelen in het mkb in Europa. Zij hebben echter allemaal, in verschillende onderzoeken door middel van interviews, discussiegroepen en documentaire analyse, gemeenschappelijke punten geïdentificeerd die hen in staat hebben gesteld te werken aan een globale aanpak, die verhelderend is voor de besluitvorming om de effectieve uitvoering van energie-efficiëntiemaatregelen in Europa te helpen verbeteren. Op die manier hebben de zeven projecten een exhaustieve analyse uitgevoerd in kleine en middelgrote ondernemingen in uiteenlopende sectoren als voeding, automobiel, goederen en diensten, handel, bouw, onderwijs, horeca, verwerkende industrie en chemie in Duitsland, Cyprus, Slovenië, Spanje, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Roemenië.

• DEESME vergemakkelijkt de deelname van het mkb aan de energietransitie door gebruik te maken van de vele voordelen van energiebeheer- en energieauditbenaderingen, en biedt nationale en supranationale autoriteiten richtsnoeren en aanbevelingen om het energiebeleid te versterken.
• De belangrijkste doelstelling van E2DRIVER is kleine en middelgrote ondernemingen in de automobielsector op te leiden en programma's voor capaciteitsopbouw op het gebied van energieauditing te stimuleren door de oprichting van een innovatief leerplatform.
• ICCEE zal de omzetting van kansen op het gebied van energie-efficiëntie in reële investeringen versnellen, met speciale aandacht voor toeleveringsketens waarbij het Europese mkb betrokken is, door middel van analyse-instrumenten en specifieke programma's voor capaciteitsopbouw.
• INNOVEAS beoogt programma's voor personeelsopleiding en capaciteitsopbouw op te zetten en uit te voeren om het bedrijfsbeleid inzake energie-efficiëntie en cultuur en initiatieven voor een duurzame toeleveringsketen te verbeteren.
• Wat SMEmPower Efficiency zal dit project ervoor zorgen dat veel van de bestaande belemmeringen voor de uitvoering van energie-efficiëntiemaatregelen worden weggenomen door activering van de opleiding van energieprofessionals en besluitvormers, opleiding van deskundigen uit het mkb, adviesbureaus, financiële instellingen en energiedienstenbedrijven (ESCO's), en vooral werkgeversverenigingen of vakmensen uit de industrie.
• SPEEDIER is een innovatieve one-stop-oplossing die een geïntegreerde benadering van energiebeheer toepast en voorziet in informatie, advies, capaciteitsopbouw, energieaudits, financiering, uitvoering van energie-efficiëntieoplossingen en impactmonitoring.
• Ten slotte wil Triple-A financiële instellingen en projectontwikkelaars helpen hun inzet van energie-efficiëntiekapitaal te verhogen door investeringen transparanter, voorspelbaarder en aantrekkelijker te maken.

Financierings- en opleidingsworkshops nodig voor energie-efficiëntie in het mkb

Als belangrijkste belemmering voor de implementatie van energie-efficiëntieverbeteringen in het mkb wordt gebrek aan financiering of gebrek aan kennis van subsidies, leningen of nationale steunregelingen genoemd, hoewel mogelijke overbelasting van het werk ook een rol speelt. Een andere opmerkelijke bevinding was dat KMO's de neiging hebben geen audits uit te voeren omdat zij er niet van overtuigd zijn dat de potentiële besparingen van de efficiëntiemaatregelen zullen opwegen tegen de moeite of de kosten die met het uitvoeren van de audit gepaard gaan. De deelnemende mkb-bedrijven gaven er de voorkeur aan het energiebeheer uit te besteden aan een externe energieconsultant, aangezien de meeste geen energiemanager hebben.

Ondanks deze voorkeur wijst het gebrek aan vertrouwen in sommige auditors op de noodzaak van het identificeren van bedrijven die een audit moeten ondergaan, de daadwerkelijke naleving en kwaliteit van deze audits, het bereiken van een compromis tussen rapportage-inspanning en follow-up, het verhogen van de invoering van maatregelen en het opzetten van ondersteuningsregelingen, alsmede de bewustmaking van de mogelijkheden voor energie-efficiëntie.

Dit gebrek aan kennis van de financieringsbronnen en het gegenereerde rendement op investeringen leidt ertoe dat de KMO's geïnteresseerd zijn in opleidingsworkshops om hen te helpen hun vaardigheden op het gebied van energie-efficiëntie en de tenuitvoerlegging daarvan op alle niveaus van de onderneming te verbeteren.

Een ander geanalyseerd gezichtspunt is dat van de economie en de investeringen. In dit verband is uit de analyses gebleken dat eigenaars van gebouwen de neiging hebben de energieprestaties van hun activa niet te evalueren wanneer een dergelijke wettelijke verplichting niet bestaat. Slechts een minderheid van de gebouwen beschikt over een vrijwillig energieprestatiecertificaat (EPC), deels omdat dit niet wettelijk verplicht is en bovendien omdat er een gebrek is aan stimulansen voor eigenaars. Hoewel een hoge energie-efficiëntie van een gebouw een aanzienlijke invloed kan hebben op kapitaalinvesteringen op lange termijn, ontmoedigen de hoge kosten, het gebrek aan kapitaal en het ontbreken van gestandaardiseerde financieringsmogelijkheden eigenaars van gebouwen om energie-efficiëntiemaatregelen te nemen. Sommige aanpassingen, zoals die met betrekking tot de bouwschil, ventilatie, airconditioning en verwarming (HVAC), en verlichtingsarmaturen, kunnen de waarde van het onroerend goed echter verhogen wanneer ze worden uitgevoerd. Aangezien de meeste kleine en middelgrote ondernemingen hun eigen middelen gebruiken om investeringen in energie-efficiëntie te financieren, geven zij op korte termijn helaas de voorkeur aan energie-efficiëntiemaatregelen tegen lage kosten, zoals LED-verlichting.

Het originele artikel in de Spaanse taal is online beschikbaar in het tijdschrift "El Instalador".