Wat het EU-"winterpakket" betekent voor de industrie

Wat het EU-"winterpakket" betekent voor de industrie

Erkenning van de bijdrage van de industrie aan schone energie

De Europese Commissie heeft haar voorstellen gepubliceerd over de bijdrage van schone energie om te voldoen aan de verplichtingen van de EU in het kader van de klimaatovereenkomst van Parijs.

Het "winterpakket", dat op 30 november is gepubliceerd, draagt de toepasselijke titel "Schoneenergie voor alle Europeanen". In de mededeling wordt een bindend streefcijfer voor energiebesparing voor 2030 voorgesteld en worden aanbevelingen gedaan om de richtlijn energie-efficiëntie, de richtlijn energieprestaties van gebouwen en andere bestaande richtsnoeren aan te passen.

In de mededeling worden de drie belangrijkste doelstellingen als volgt omschreven

1. energie-efficiëntie vooropstellen
2. wereldleider worden op het gebied van hernieuwbare energie
3. de consument een eerlijke behandeling garanderen.

De voorstellen leggen een welkome nadruk op de vraag naar energie en roepen op tot betrokkenheid van alle consumenten - of het nu gaat om consumenten van energiegerelateerde technologieën of van energie. Of de voorstellen volstaan om de EU in staat te stellen haar klimaatverplichtingen van Parijs na te komen, valt te betwijfelen.

Maar er zijn ook duidelijke, en enigszins raadselachtige, voorstellen voor de industrie.

De mededeling bevat een effectbeoordeling voor de industrie waarbij aan de hand van beleidsscenario's wordt berekend dat de voorstellen in de industrie tegen 2030 besparingen kunnen opleveren die variëren van 0,5% tot 12%. Maar de besparingen zijn vooral te danken aan het EU-systeem voor de handel in emissierechten en het effect van ecologisch ontwerp op de prestaties van industriële motoren. In de meer ambitieuze scenario's zijn er ook besparingen door horizontale maatregelen en de toepassing van de beste beschikbare technologieën. De voorspelde verbeteringen van de energie-intensiteit in de industrie zijn minimaal in vergelijking met de woon- of dienstensector.

Dit lijkt een nogal partiële beoordeling van het potentieel voor energiebesparingen in de industrie. In de richtlijn energie-efficiëntie van 2012 werd de nadruk gelegd op verplichte audits voor de grote industrie, de bevordering van energie-efficiëntie in het mkb en de stimulering van energiebeheersystemen. In de recente mededeling wordt echter niet vermeld hoe die verplichte industrieauditsdie zijn voltooid, kunnen worden gebruikt om verminderingen van het energieverbruik en verhogingen van de energie-efficiëntie vast te stellen en te volgen.

In het pakket wordt geen melding gemaakt van de mogelijkheid om deze audits te gebruiken voor het opzetten van een database van potentiële besparingen. Er wordt niet besproken of de Commissie zal bijdragen aan de financiering van specifieke aanbevelingen die uit de audits voortvloeien. Wat zal de Commissie doen om energiebeheerssystemen zoals ISO 50001 verder te ondersteunen? Dergelijke systemen zijn van cruciaal belang om de bedrijfscultuur te veranderen en echte efficiëntie te bereiken.

De mededeling bevat veel voorstellen voor het vergemakkelijken van acties met betrekking tot de industrie, waaronder initiatieven om de innovatie op het gebied van schone energie te versnellen, de concurrentie te bevorderen, het leiderschap van Europa op het gebied van schone energietechnologieën te maximaliseren en diensten te verlenen om derde landen te helpen. Voorts wordt in de mededeling melding gemaakt van het stimuleren van investeringen en technologisch leiderschap waardoor nieuwe werkgelegenheidskansen worden gecreëerd en het welzijn van de burgers wordt vergroot.

Mate van engagement van de Commissie om het potentieel van industriële energie-efficiëntie te realiseren

In de mededeling zelf wordt echter enige twijfel geuit over de mate waarin de Commissie zich inzet om het potentieel van industriële energie-efficiëntie te realiseren. Hoewel in de mededeling wordt gesteld dat de EU-industrie een voortrekkersrol moet spelen bij de overgang naar schone energie, wordt daaraan toegevoegd dat de Commissie "initiatieven van de industrie zal steunen om wereldwijd leiderschap van de EU op het gebied van schone energie en koolstofarme technologische oplossingen te bevorderen".

Het lijkt niet erg ambitieus van de Commissie om te wachten tot de industrie het voortouw neemt, en zichzelf de reactieve rol toe te bedelen van louter ondersteuning. Temeer daar in een bespreking van energie-intensieve industrieën in de mededeling wordt aangedrongen op verdere verbeteringen van de energie-efficiëntie en wordt opgemerkt dat "dergelijke investeringen zich doorgaans terugbetalen in de vorm van lagere energiekosten". Werkelijk? Is de Commissie nog niet verder gekomen dan te vermelden dat energie-efficiëntie goed is voor de winst?

Depublicatie van de mededeling is het startschot voor de onderhandelingen over een beleidskader op lange termijn voor 2030. Beleidsmakers, brancheorganisaties, milieugroeperingen, consumentengroeperingen en anderen zullen de mededeling nu ontleden en wijzigingen voorstellen, bepaalde delen onderschrijven en ervoor helpen zorgen dat Europa inderdaad een kader voor schone energie vaststelt dat een aanzienlijke bijdrage kan leveren aan de klimaatverplichtingen van Parijs.

Nu is dus de kans om de zwakke punten te corrigeren, via kritisch overleg.