Beleid en regelgevingDE DECENTRALISATIE VAN MILIEUBELASTINGEN: MILIEU- OF ECONOMISCH VOORDEEL?
Samenvatting
Milieubelastingen zijn een steeds belangrijker instrument geworden voor overheden om vervuiling aan te pakken en duurzame praktijken aan te moedigen. Aanvankelijk vertrouwden overheden op mandaten, controles en sancties. Door de aanhoudende aantasting van het milieu is er echter een verschuiving naar economische instrumenten zoals milieubelastingen. Over de effectiviteit van deze belastingen wordt gediscussieerd in termen van centralisatie versus decentralisatie. Regionale decentralisatie kan gunstig zijn, omdat gebieden met ergere milieuproblemen hogere belastingen kunnen heffen. Sommigen beweren echter dat decentralisatie kan leiden tot destructieve belastingconcurrentie en efficiëntieverlies, omdat regio's belastingen kunnen verlagen om bedrijven aan te trekken zonder rekening te houden met milieueffecten. Er is een standpunt dat supranationale entiteiten zoals de Europese Unie milieukwesties moeten beheren om prioriteit te geven aan ecologisch welzijn. Hoewel milieubelastingen in theorie effect hebben, worden ze vaak gezien als instrumenten om inkomsten te genereren in plaats van als middelen om het milieu daadwerkelijk te beschermen. De uitdaging ligt in het afstemmen van economische stimulansen op milieuprioriteiten om ervoor te zorgen dat deze belastingen het beoogde doel dienen, namelijk het beschermen van het milieu voor de huidige en toekomstige generaties.
Open volledig artikel
DE DECENTRALISATIE VAN MILIEUBELASTINGEN: MILIEU- OF ECONOMISCH VOORDEEL?
Tot een paar jaar geleden was het gebruik van milieubelastingen niet een van de eerste opties voor overheden om vervuilend gedrag te bestraffen, omdat ze andere methoden hadden om dat gedrag te corrigeren. Daarom gaven de meeste regeringen de voorkeur aan normatieve instrumenten gebaseerd op mandaten, controle en sancties om het milieu te beschermen. De voortdurende verslechtering van het milieu heeft echter de beperkingen van traditionele regelgeving aangetoond, waardoor de inspanningen om aanvullende interventietechnieken te definiëren zijn toegenomen. In die zin is de aandacht verschoven naar economische instrumenten, en in het bijzonder naar het oorspronkelijke idee van belastingen.
De decentralisatie van een belasting met een milieueffect blijkt effectief te zijn als elke regio zijn heffingen baseert op de milieuproblemen die in dat gebied bestaan. Op die manier zouden de regio's waar de problemen ernstiger zijn hun burgers hogere tarieven opleggen, terwijl de regio's met een minder ernstige situatie een lager tarief zouden kunnen toepassen. Als voorbeeld de volgende ranglijst van steden met de slechtste luchtkwaliteit in België. Zoals we kunnen zien, is de luchtkwaliteit in Beersel of Brussel slechter dan in de rest van de steden.
# | AQI | STAD |
1 | 98 | Beersel |
2 | 61 | Brussel |
3 | 42 | Dilbeek |
4 | 26 | Zwijndrecht |
5 | 26 | Sint-Genesius-Rode |
6 | 25 | Stabroek |
7 | 24 | Harelbeke |
8 | 20 | Heist-op-den-Berg |
(Informatie overgenomen van aqicn.org waar AQI staat voor Air Quality Index, en de niveaus gaan van (0-50) Goed, (51-100) Matig, en (101-150) Ongezond voor gevoelige groepen)
Gezien deze situatie zijn er weliswaar experts die de decentralisatie van milieubelastingen en de voordelen ervan verdedigen, maar anderen zijn er tegen en verdedigen centralisatie. De reden hiervoor is dat verschillende heffingen binnen hetzelfde gebied een destructieve belastingconcurrentie zouden kunnen uitlokken, met efficiëntieverlies tot gevolg. De verleiding voor verschillende regio's om lagere tarieven in te voeren, of fiscale prikkels om bedrijven aan te trekken zonder rekening te houden met de luchtkwaliteit of hoeveel het bedrijf vervuilt, is vaak groter dan de bestaande milieubehoeften.
Andere experts op dit gebied beweren dat milieuproblemen, zoals CO2-uitstoot, rechtstreeks door de Europese Unie moeten worden beheerd met als doel het milieu voorrang te geven boven de mogelijke economische voordelen die ze kunnen opleveren.
Milieubelastingen, hoewel theoretisch ontworpen om duurzame praktijken aan te moedigen en het milieu te beschermen, worden in de praktijk vaak meer gezien als economische instrumenten dan als instrumenten voor milieubescherming. De trieste realiteit is dat, zolang de mentaliteit overheerst die economisch voordeel boven ecologisch welzijn stelt, de effectiviteit van deze belastingen als middel om belangrijke milieuveranderingen te bewerkstelligen beperkt zal blijven. Het maakt niet uit of deze belastingen gecentraliseerd of gedecentraliseerd zijn; als de onderliggende benadering gericht blijft op het maximaliseren van inkomsten in plaats van het minimaliseren van milieueffecten, zal hun potentieel om bij te dragen aan een echte verbetering van duurzaamheid en de gezondheid van de planeet onderschat blijven. Dit dilemma weerspiegelt de dringende noodzaak om onze economische en milieuprioriteiten opnieuw te beoordelen om ervoor te zorgen dat milieubelastingen hun oorspronkelijke doel bereiken, namelijk het beschermen en behouden van onze natuurlijke omgeving voor huidige en toekomstige generaties.
